Tìm hiểu về giống chó cỏ và cách chăm sóc chó tốt nhất

Chó cỏ, một trong những biểu tượng đặc trưng của nền văn hóa thú cưng ở Việt Nam, đánh dấu sự gắn bó mật thiết giữa con người và loài vật trong hàng ngàn năm lịch sử. Trải qua những thế hệ, giống chó cỏ đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống đời thường, đồng hành cùng con người trong cuộc sống. Trong bài viết sau đây, MasterCare For Pet sẽ cùng bạn khám phá kỹ hơn về nguồn gốc, đặc điểm và cách nuôi chăm sóc cho loài chó cỏ này.

Tìm hiểu về giống chó cỏ

Chó cỏ, hay còn được gọi là chó ta, chó nội, chó mực, chó vện, chó dé là những giống chó thuần chủng có nguồn gốc tại Việt Nam. Trong số các giống chó này, chó cỏ được coi là một biến thể đặc biệt, thường được tạo ra thông qua quá trình lai tạo tự nhiên. Cùng MasterCare tìm hiểu xem giống chó cỏ có gì đặc biệt mà được nhiều người yêu thích đến vậy:

Nguồn gốc giống chó cỏ

Giống chó cỏ, hay còn được gọi là chó nhà, chó ta, chó mực, chó dé, chó vện và nhiều tên khác, có ảnh hưởng sâu sắc trong văn hóa và cuộc sống của người Việt Nam từ hàng ngàn năm trước. Những con chó cỏ này xuất hiện ở Việt Nam từ khoảng hơn 6000 năm trước và đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày của người dân.

Theo các nghiên cứu, giống chó cỏ được thuần chủng và lai tạo tự nhiên từ xưa, không pha trộn với các giống khác, giúp chúng giữ được những đặc tính gốc và dễ dàng nuôi dưỡng. Có những giả thuyết cho rằng, các chú chó ta ở miền Bắc có thể có nguồn gốc từ sói đỏ, trong khi chó ở miền Nam có thể liên quan đến chó hoang Phú Quốc. Sự gắn bó mật thiết giữa con người và giống chó cỏ đã làm nên một phần quan trọng của di sản văn hóa Việt Nam.

>> Xem thêm: Mọi điều cần biết chó con: Cách nuôi, chăm sóc và huấn luyện

Phân loại giống chó cỏ

Phân loại chó cỏ ở Việt Nam  có 4 giống chính bao gồm chó Lài, chó H’mông cộc đuôi, chó Bắc Hà, và chó Phú Quốc. Mỗi giống chó này mang đặc điểm riêng biệt về ngoại hình, tính cách và công dụng, phản ánh sự đa dạng và phong phú trong thế giới chó cỏ của Việt Nam.

Chó Lài (Dingo Đông Dương)

Đặc điểm: Chó Lài thường xuất hiện nhiều nhất ở khu vực hạ lưu sông Mã tỉnh Thanh Hóa, có chiều cao từ 43-66cm. Chúng có chân màu lông bít tất trắng và ngắn nhưng rất chắc khỏe.

Tính cách: Cực kỳ thông minh, dũng cảm và trung thành. Chó Lài giỏi đi tìm kiếm mồi, nên được ưa chuộng để săn thú rừng và giữ nhà.

Chó H’mông cộc đuôi

Đặc điểm: Chó H’mông được coi là dòng chó săn cổ xưa của người Việt, có thể lực dẻo dai và nhanh nhẹn. Hầu hết không có đuôi hoặc có đuôi rất ngắn, đầu to và hệ cơ chắc khỏe.

Tính cách: Phù hợp làm chó giữ nhà hoặc tham gia các chuyến đi săn. Dũng mạnh và nhanh nhẹn, có bộ nanh sắc nhọn giúp hạ gục con mồi nhanh chóng.

Chó Bắc Hà

Đặc điểm: Kích thước trung bình, màu lông đa dạng từ trắng, đen đến vàng, đặc biệt có màu đỏ hung hiếm. Chó Bắc Hà thông minh, sức khỏe tốt và rất kỷ luật, chỉ nghe lệnh từ người chủ.

Tính cách: Không hiếu chiến, điềm tĩnh và tinh khôn. Dễ nhận biết và rất được ưa chuộng nhờ tính cách trung thành và chăm chỉ.

Chó Phú Quốc

Đặc điểm: Có xoáy lưng kéo dài từ đầu vai xuống, chân có màng ống tổng giống chân vịt. Loài chó này thường hiền lành, dễ gần và trung thành, có khả năng bơi lội, chạy nhanh và săn mồi tinh nhuệ.

Tính cách: Trung thành, có khả năng chạy nhanh và bơi lội, làm cho chó Phú Quốc trở thành “thương hiệu” chó của Việt Nam.

Các màu lông của giống chó cỏ

Các màu lông của chó cỏ thường đa dạng và phong phú. Phổ biến nhất là các màu đen tuyền, nâu, và vàng, trong khi màu lông đỏ lửa thì hiếm gặp hơn và thường xuất hiện ở một số cá thể của giống chó Bắc Hà. Bộ lông của chó cỏ thường có đặc điểm là ngắn, mềm mại, và sẽ trải qua quá trình thay lớp lông mới khi chúng trưởng thành. Điều này tạo nên sự phong phú và đa dạng trong vẻ ngoại hình của chúng, tạo ra những hình ảnh đẹp mắt và đặc sắc cho giống chó này.

Đặc điểm ngoại hình chó cỏ

Kích thước: Chó cỏ thường có kích thước nhỏ đến trung bình. Chiều cao thông thường của chúng dao động từ 45 đến 65cm, và trọng lượng từ 10 đến 25kg khi trưởng thành. Các cá thể giống cái thường nhỏ hơn so với giống đực.

Thân hình: Thân hình của chó cỏ thường cân đối và săn chắc, ít béo phì. Chúng có cơ thể chắc chắn, phù hợp cho việc giữ nhà và săn mồi. Thân hình thường hình chữ nhật ngang với lưng thẳng. Bàn chân thường nhỏ và thẳng, đặc biệt là khi chó đứng. Đuôi của chúng thường cong hình lưỡi liềm.

Phần đầu: Đầu của chó cỏ thường có hình dáng thon và tam giác, gợi nhớ đến hình dáng của chó sói. Trán thường phẳng và mõm hình chữ V với đầu mõm nhọn. Mũi của chúng thường có màu đen, trong khi lưỡi có thể là màu hồng hoặc hồng với đốm đen.

Tai: Tai của chó cỏ thường to và đứng, thường hơi cụp nhưng lại rất nhạy bén. Khi chó nghe thấy tiếng động, tai sẽ vểnh lên để lắng nghe.

Đặc điểm tính cách chó cỏ

Đặc điểm tính cách của chó cỏ thường được mô tả như sau:

Ngoan ngoãn và gần gũi: Chó cỏ thường rất ngoan ngoãn và thân thiện với con người. Chúng dễ dàng quấn quýt với chủ nhân và biết nghe lời. Chúng thích tham gia vào các hoạt động gia đình và có thể tương tác vui vẻ với mọi thành viên trong nhà.

Thông minh: Mặc dù chỉ là chó nhà, nhưng chó cỏ thường rất thông minh và nhanh nhạy. Chúng có khả năng học hỏi tốt và có thể hiểu và thực hiện các lệnh cơ bản sau một thời gian ngắn huấn luyện.

Trung thành: Chó cỏ rất trung thành với chủ nhân của mình. Dù có bị lạc, bị bỏ rơi hoặc bị bắt đi, chúng vẫn sẽ cố gắng tìm đường trở về với gia đình. Chúng có thể tìm đến những nơi quen thuộc và đợi chờ chủ nhân quay trở lại.

Giàu tình cảm: Giống chó cỏ thường rất tình cảm và quan tâm đến chủ nhân. Chúng thích dành thời gian bên cạnh chủ, thể hiện sự quấn quýt và sẵn lòng thể hiện tình cảm với chủ mỗi khi có cơ hội.

Lý do nên nuôi chó cỏ

Ngoại hình ưa nhìn: Chó cỏ thường có ngoại hình dễ thương và hiền lành, thu hút sự quan tâm và tình cảm từ nhiều người yêu chó. Dù lớn lên nhưng chúng vẫn giữ được nét đáng yêu từ khi còn là chó con.

Sức khỏe tốt và dễ nuôi: Chó cỏ được coi là loại chó dễ nuôi và chăm sóc nhất. Họ có khả năng thích nghi tốt với môi trường sống và điều kiện khí hậu ở Việt Nam. Hệ miễn dịch của chúng thường khá mạnh mẽ và hiếm khi gặp phải các vấn đề sức khỏe.

Thông minh và dễ huấn luyện: Chó cỏ thường rất thông minh và dễ huấn luyện. Chúng có khả năng săn bắt và bảo vệ tốt, và có thể thích ứng với nhiều loại hình huấn luyện khác nhau. Ngay cả khi chỉ ở trong nhà, bạn cũng có thể dạy chúng các kỹ năng cơ bản như đi vệ sinh đúng chỗ, bắt tay, và nằm chỗ cố định.

Cách nuôi chó cỏ

Thức ăn của chó cỏ

Thức ăn của giống chó cỏ không cần phải quá phức tạp. Dù chúng có thể phát triển tốt chỉ với cơm trắng kết hợp với canh, nhưng việc cung cấp dinh dưỡng đầy đủ sẽ giúp chúng phát triển toàn diện hơn và có sức đề kháng tốt hơn. Đặc biệt, chó cỏ không đòi hỏi thức ăn “cao lương mỹ vị”. Chúng không kén ăn và sẽ ăn bất kỳ thứ gì bạn cung cấp. Nhiều gia đình thậm chí còn tận dụng thức ăn thừa từ bữa cơm gia đình để cho chúng.

Chế độ dinh dưỡng của chó cỏ theo giai đoạn

Chế độ dinh dưỡng của chó cỏ cần được điều chỉnh theo từng giai đoạn của cuộc sống của chúng:

Giai đoạn còn là chó con dưới 3 tháng tuổi: Trong giai đoạn này, chó con vẫn cần được nuôi bằng sữa mẹ hoặc sữa công thức phù hợp. Nếu cần thiết, bạn có thể bổ sung thêm sữa tươi hoặc thức ăn mềm để đảm bảo chúng nhận đủ dinh dưỡng. Tránh cho chúng ăn cơm và thức ăn khác vì hệ tiêu hóa của chúng còn rất yếu và chưa thích ứng được.

Giai đoạn từ 3 đến 6 tháng tuổi: Khi chó cỏ đã trưởng thành hơn, bạn có thể bắt đầu cho chúng ăn cơm và thức ăn phù hợp với lứa tuổi của chúng. Bạn có thể bổ sung thêm thịt, cá, và rau xanh để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho chúng. Bạn có thể sử dụng thêm thịt tươi để bổ sung thêm chất dinh dưỡng, giúp quá trình phát triển của cún phát triển toàn diện.

Giai đoạn trên 6 tháng tuổi: Trong giai đoạn này, chó cỏ đã có thể tiêu hóa tốt hơn và chấp nhận được nhiều loại thức ăn khác nhau. Bạn có thể kết hợp thức ăn khô như hạt và thức ăn ướt cho chúng, bổ sung thêm rau củ để tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn.

Giai đoạn trên 1 tuổi và khi mang thai: Trong giai đoạn này, chó cỏ cần được cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết để duy trì sức khỏe tốt. Bạn nên bổ sung thêm thực phẩm giàu protein như thịt, cá, trứng và các loại rau củ để đảm bảo chúng nhận đủ lượng dinh dưỡng. Nếu chó cỏ mang thai, bạn cần tăng cường bổ sung thêm các thực phẩm có lợi cho sức khỏe của chúng và đảm bảo chúng được đủ lượng sữa để nuôi chó con.

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách chăm sóc chó con khoẻ mạnh 

Cách chăm sóc, vệ sinh chó cỏ

Chó cỏ là loài chó dễ thích nghi với môi trường sống, do đó, việc chăm sóc và vệ sinh chúng không đòi hỏi quá nhiều công sức như một số giống chó nhập ngoại khác.

Đối với giống chó cỏ việc tắm rửa, bạn nên tắm cho chúng hàng tuần vào mùa hè và khoảng 2-3 tuần một lần vào mùa đông. Sau khi tắm xong, hãy lau khô hoặc sấy khô chúng để đảm bảo chúng không bị cảm lạnh. Đồng thời, bạn cũng cần kiểm tra và vệ sinh hốc tai của chúng, loại bỏ bụi bẩn và sâu bọ nếu có. Đặc biệt, đừng quên kiểm tra và làm sạch kẽ móng chân để đề phòng ve chó và sâu bọ.

Về chỗ ở, hãy đảm bảo chúng có một chuồng có mái che nắng mưa để bảo vệ chúng khỏi thời tiết khắc nghiệt. Vệ sinh chỗ ở của chúng khoảng 2-3 lần một tuần sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ghẻ và ngăn ngừa sự phát triển của các loài côn trùng như bọ và ve.

Các vấn đề về sức khoẻ chó cỏ thường gặp

Bệnh dại: Đây là căn bệnh nguy hiểm và cần được phòng ngừa thông qua việc tiêm phòng đúng liều lượng và định kỳ. Virus gây bệnh dại có thể tấn công hệ thần kinh trung ương của chó, dẫn đến các triệu chứng điên rồ và cuối cùng là tử vong.

Bệnh Care (Canine Distemper): Bệnh này được gây ra bởi virus Canine Distemper, có khả năng lây lan cao qua đường hô hấp và tiêu hóa của chó. Triệu chứng thường bao gồm sốt, viêm mũi, viêm kết mạc, ho, và các vấn đề về hệ hô hấp và tiêu hóa.

Bệnh viêm dạ dày và ruột cấp: Đây là một trong những bệnh phổ biến nhất ở chó cỏ, đặc biệt là đối với những con dưới 1 tuổi. Bệnh này có thể do nhiều nguyên nhân như giun móc, virus, hoặc vi khuẩn gây ra, và thường biểu hiện qua các triệu chứng như sốt, nôn mửa, và tiêu chảy.

Để ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe này, việc tiêm phòng định kỳ và giữ gìn vệ sinh cho chó là rất quan trọng. Hơn nữa, việc cung cấp chế độ dinh dưỡng cân đối và giám sát sức khỏe của chó thường xuyên cũng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh trên.

Lưu ý khi nuôi giống chó cỏ

Khi chăm sóc chó cỏ, có những điều cần lưu ý như sau:

Đưa chó đi kiểm tra sức khỏe định kỳ và tham khảo ý kiến từ bác sĩ thú y để đảm bảo sức khỏe của chúng. Nếu có thể, nên xin cấp sổ khám bệnh để dễ dàng theo dõi.

Đảm bảo tiêm phòng định kỳ các loại vacxin phòng ngừa bệnh nguy hiểm như bệnh dại, bệnh Care, và các bệnh khác theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y.

Chọn cho chó một chỗ ở có đủ không gian, thông thoáng, mát mẻ và sạch sẽ. Tránh để chó nằm gần điều hòa hoặc trước quạt để tránh cảm lạnh.

Hạn chế tắm cho chó quá nhiều, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ viêm phổi và gây ra các bệnh truyền nhiễm khác.

Đảm bảo chó được cung cấp đủ bữa ăn, khoa học và cân đối về dinh dưỡng.

Dắt chó đi dạo mỗi ngày để giúp chúng tiêu hóa tốt, duy trì tinh thần thoải mái và gắn bó với chủ nhân.

Hy vọng rằng thông qua bài viết này, bạn đã có thêm thông tin và kiến thức để chăm sóc và nuôi dưỡng chó cỏ một cách tốt nhất. Việc chăm sóc chó không chỉ đòi hỏi sự quan tâm và tình yêu thương từ phía chủ nhân mà còn cần kiến thức về dinh dưỡng, y tế thú y và cách nuôi dạy. Hãy trở thành người chủ nhân thông thái để loài chó luôn được sống hạnh phúc và khỏe mạnh bên bạn.